Gia tốc của chuyển động thẳng biến đổi đều.
$a = \frac{Δ v}{Δ t} = \frac{v - v_{o}}{t}$

Vật lý 10. Gia tốc của chuyển động thẳng biến đổi đều. Hướng dẫn chi tiết.

Những Điều Thú Vị Chỉ 5% Người Biết

Gia tốc của chuyển động thẳng biến đổi đều.

$a = \frac{Δ v}{Δ t} = \frac{v - v_{o}}{t}$

1.Gia tốc

a/Định nghĩa

Gia tốc được tính bằng tỉ số giữa độ biến thiên vận tốc của vật và thời gian diễn ra. Nó là một đại lượng vectơ. Một vật có gia tốc chỉ khi tốc độ của nó thay đổi (chạy nhanh dần hay chậm dần) hoặc hướng chuyển động của nó bị thay đổi (thường gặp trong chuyển động tròn).

+Ý nghĩa : Đặc trưng cho sự biến đổi vận tốc nhiều hay ít của chuyển động.

b/Công thức

$a = \frac{v_{} - v_{0}}{t}$

Chú thích:

$v$ : vận tốc lúc sau của vật $(m / s)$

$v_{o}$ : vận tốc lúc đầu của vật $(m / s)$

$t$ : thời gian chuyển động của vật $(s)$

$a$ : gia tốc của vật $(m / s^{2})$

3/Đặc điểm

Nếu vật chuyển động theo chiều dương của trục tọa độ thì.

+ Chuyển động nhanh dần a>0.

+ Chuyển động chậm dần a<0.

Và ngược lại,nếu chuyển đông theo chiều âm của trục tọa độ.

+ Chuyển động nhanh dần a<0.

+ Chuyển động chậm dần a>0.

Nói cách khác:

Nếu gia tốc cùng chiều vận tốc ( $\vec{a} ↗ ↗ \vec{v}$ ) thì vật chuyển động nhanh dần đều.

Nếu gia tốc ngược chiều vận tốc ( $\vec{a} ↗ ↙ \vec{v}$ ) thì vật chuyển động chậm dần đều.

Hãy chia sẻ cho bạn bè nếu nếu tài liệu này là hữu ích nhé

Chia sẻ qua facebook

Hoặc chia sẻ link trực tiếp:

http://congthucvatly.com/cong-thuc-gia-toc-cua-chuyen-dong-thang-bien-doi-deu-9

Biến số liên quan

$t$

Đơn vị tính: giây (s), phút (min), giờ (h).

Xem thêm

$Δ t$

Khái niệm: Độ biến thiên thời gian là hiệu số giữa hai thời điểm.

Đơn vị tính: giây (s), phút (min), giờ (h).

Xem thêm

$v$

Đơn vị tính: $m / s$

Xem thêm

$a$

Khái niệm:

Gia tốc là đại lượng vật lý đặc trưng cho sự thay đổi của vận tốc theo thời gian.

Gia tốc được tính bằng thương số giữa độ biến thiên vận tốc ∆v và khoảng thời gian vận tốc biến thiên ∆t.

Đơn vị tính: $m / s^{2}$

Xem thêm

$v_{o}$

Khái niệm:

Là vận tốc ban đầu của chất điểm.

Nói cách khác là vận tốc của chất điểm tại thời điểm $t = 0 (s) .$

Đơn vị tính: $(m / s)$

Xem thêm

Các công thức liên quan

$V_{t b} = \frac{Δ x}{Δ t} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t_{2} - t_{1}}$

a/Định nghĩa:

Vận tốc trung bình là thương số giữa độ dời vật di chuyển được và thời gian di chuyển hết độ đời đó.

b/Công thức

$v_{t b} = \frac{∆ x}{∆ t} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t_{2} - t_{1}}$

Chú thích:

$V_{t b}$ : vận tốc trung bình của vật (m/s).

$Δ x$ : độ dời của vật (m).

$Δ t$ : thời gian chuyển động của vật (s).

$x_{2}, x_{1}$ : tọa độ của vật ở vị trí 1 và 2 (m)

$t_{2}, t_{1}$ : thời điểm 1 và 2 trong chuyển động của vât (s)

Lưu ý

+ Vận tốc trung bình có thể âm hoặc dương tùy theo cách chọn chiều dương. Khi chọn chiều dương cùng chiều chuyển động vận tốc trung bình mang giá trị dương .Ngược lại , khi chọn chiều dương ngược chiều chuyển động vận tốc trung bình mang giá trị âm.

+ Vận tốc trung bình qua hai tọa độ có độ lớn giống nhau trong mọi hệ quy chiếu.

+ Một vật đi A đến B rồi từ B về A thì vận tốc trung bình trên cả quá trình bằng không dù đi trên đoạn đường với vận tốc khác nhau. Lúc này vận tốc trung bình không thể hiện được mức độ nhanh chậm của chuyển động.

$v_{t b (A \to B \to A)} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t} = \frac{x_{A} - x_{A}}{t} = 0$

Xem thêm

$x = x_{o} + v . t$

1.Chuyển động thẳng đều

a/Định nghĩa : Chuyển động thẳng đều là chuyển động của vật có chiều và vận tốc không đổi , quỹ đạo có dạng đường thẳng.

Ví dụ: chuyển động của vật trên băng chuyền, đoàn duyệt binh trong những ngày lễ lớn.

hinh-anh-phuong-trinh-toa-do-cua-vat-trong-chuyen-dong-thang-deu-7-0

Quân đội Nga duyệt binh kỉ niệm ngày chiến thắng 9/5

2.Phương trình chuyển đông thẳng đều

a/Công thức :

$x = x_{0} + v (t - t_{0})$

b/Chứng minh :

Chọn chiều dương là chiều chuyển động , gốc thời gian là lúc xuất phát

Vật xuất phát tại vị trí x ,quãng đường đi được sau t: $S = v t$

Mặc khác độ dời của vật : $∆ x = x - x_{0}$

hinh-anh-phuong-trinh-toa-do-cua-vat-trong-chuyen-dong-thang-deu-7-1

Hình ảnh minh họa cho công thức $x = x_{o} + v . t$

Vật chuyển động thẳng đều theo chiều dương nên

$S = ∆ x \Rightarrow v t = x - x_{0} \Rightarrow x = x_{0} + v t$

$t$ tính từ lúc bắt đầu chuyển động

hinh-anh-phuong-trinh-toa-do-cua-vat-trong-chuyen-dong-thang-deu-7-2

Chú thích:

$x$ : Tọa độ của vật tại thời điểm t (m).

$x_{o}$ : Tọa độ ban đầu của vật ở thời điểm t=0s.

$v$ : Vận tốc của vật (m/s).

$v > 0$ : Cùng hướng chuyển động.

$v < 0$ : Ngược hướng chuyển động.

$t$ : Thời gian chuyển động của vật (s).

Xem thêm

$S = x - x_{o} = v . t$

Quãng đường

a/Định nghĩa

Quãng đường S là tổng độ dịch chuyển mà vật đã thực hiện được mang giá trị dương.

Trong chuyển động thẳng , quãng đường mang tính tích lũy, nó có thể khác với độ dời . Ví dụ , khi vật đi theo chiều âm tọa độ của vật giảm dần dẫn tới độ dời mang giá trị âm để tìm quãng đường ta lấy trị tuyệt đối của độ dời.

hinh-anh-cong-thuc-xac-dinh-quang-duong-cua-vat-trong-chuyen-dong-thang-8-0

$S = |∆ x|$

Đối với vật chuyển động thẳng theo chiều dương đã chọn thì quãng đường chính là độ dời.

hinh-anh-cong-thuc-xac-dinh-quang-duong-cua-vat-trong-chuyen-dong-thang-8-1

Trong thực tế khi làm bài tập, người ta thường chọn $x_{o} = 0$ (vật xuất phát ngay tại gốc tọa độ). Chiều dương là chiều chuyển động nên thường có $S = x$ (quãng đường đi được bằng đúng tọa độ lúc sau của vật).

b/Công thức:

$S = x - x_{0} = v t$

Chú thích:

$S$ : là quãng đường (m).

$x, x_{o}$ : là tọa độ của vật ở thời điểm đầu và sau (m).

v: vận tốc của chuyển động (m/s)

$t$ : thời gian chuyển động (s)

Xem thêm

$V_{t b} = \frac{Δ x}{Δ t} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t_{2} - t_{1}}$

a/Định nghĩa:

Vận tốc trung bình là thương số giữa độ dời vật di chuyển được và thời gian di chuyển hết độ đời đó.

b/Công thức

$v_{t b} = \frac{∆ x}{∆ t} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t_{2} - t_{1}}$

Chú thích:

$V_{t b}$ : vận tốc trung bình của vật (m/s).

$Δ x$ : độ dời của vật (m).

$Δ t$ : thời gian chuyển động của vật (s).

$x_{2}, x_{1}$ : tọa độ của vật ở vị trí 1 và 2 (m)

$t_{2}, t_{1}$ : thời điểm 1 và 2 trong chuyển động của vât (s)

Lưu ý

+ Vận tốc trung bình qua hai tọa độ có độ lớn giống nhau trong mọi hệ quy chiếu.

$v_{t b (A \to B \to A)} = \frac{x_{2} - x_{1}}{t} = \frac{x_{A} - x_{A}}{t} = 0$

Xem thêm

$v = \frac{S}{Δ t} = \frac{S}{t_{2} - t_{1}}$

Tốc độ trung bình

a/Định nghĩa:

Tốc độ trung bình là thương số giữa quãng đường vật đi được và thời gian đi hết quãng đường đó.

b/Ý nghĩa : đặc trưng cho mức độ nhanh hay chậm của chuyển động.

c/Công thức

$v = \frac{S}{∆ t}$

Chú thích:

$v$ : tốc độ trung bình của vật (m/s).

$S$ : quãng đường vật di chuyển (m).

$Δ t$ : thời gian di chuyển (s).

$t_{2}, t_{1}$ : thời điểm 1 và 2 trong chuyển động của vật (s).

hinh-anh-toc-do-trung-binh-6-0

Ứng dụng : đo chuyển động của xe (tốc kế)

Lưu ý : Tốc độ trung bình luôn dương và bằng với độ lớn vận tốc trung bình trong bài toán chuyển động một chiều.

hinh-anh-toc-do-trung-binh-6-1 Vận động viên người Na Uy đạt kỉ lục thế giới với bộ môn chạy vượt rào trên quãng đường 400 m trong 43.03 giây ( $v = 8.7 m / s$ ) tại Olympic Tokyo 2020.

Xem thêm

Các chủ đề liên quan

Các câu hỏi liên quan

có 1 câu hỏi trắc nghiệm và tự luận vật lý

Xác định thời gian và địa điểm gặp nhau của hai xe A và B.

Lúc 7h hai xe ô tô khởi hàn từ hai điểm AB cách nhau 24km, chuyển động thẳng nhanh dần đều và ngược chiều hướng về nhau. Ô tô đi từ A có gia tốc $a_{1} = 1 m / s^{2}$ , ô tô đi từ B có gia tốc $a_{2} = 2 m / s^{2}$ . Xác định thời gian và địa điểm hai xe gặp nhau.